بررسی نه رباعی خیامانه ی عطار

نویسندگان

طه صادری

دانشگاه تبریز اسدالله واحد

دانشکده ادبیات و زبان های خارجه دانشگاه تبریز

چکیده

در میان پژوهشهای مربوط به خیام، تحقیق در رباعیّات خیامانۀ دیگر شاعران، به ویژه رباعیّات خیامانۀ عطار مغفول مانده است. از میان آثار متعدد منسوب به عطار، نه اثر به عنوان آثار مسلم الصدور او شناخته شده است و مختارنامه از آن جمله است. با این که عطار شاعر و عارفی بزرگ و صاحب سبک بود اما آن چه در اشعار و آثار منثور دیده می شود اقتفا از سبک پیشینیان است. به همین ترتیب، در رباعیات مختارنامه نیز بهره گیری از سبک سرایش سنایی، خیام و برخی دیگر از رباعیات عرفانی پیش از قرن ششم مشهود است. علاوه بر زبان، در برخی از رباعیات عطار، خصوصاً باب چهل و چهارم مختارنامه که در قلندریات و خمریات است، حتی محتوا هم به مضامین رباعیات اصیل خیام نزدیک می شود. فراتر از این بخش، ابوابی که بر اساس موضوعاتی همچون شکایت از نفس، مردم، دنیا و دیگر امور زندگی وحتی پیرامون یادکرد مرگ فصل بندی شده است، دارای رباعیاتی است که سیاق خیامی دارند. از میان رباعیاتی که مشترکاً هم به خیام و هم به عطار منسوب شده اند، نه رباعی در این مقاله به لحاظ نسخه شناختی، سبکی و محتوایی تحلیل شده است و انتساب آن ها به خیام رد و تعلق آن ها به عطار اثبات گردیده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی نه رباعی خیامانه‌ی عطار

در میان پژوهشهای مربوط به خیام، تحقیق در رباعیّات خیامانۀ دیگر شاعران، به‌ویژه رباعیّات خیامانۀ عطار مغفول مانده‌است. از میان آثار متعدد منسوب به عطار، نه اثر به عنوان آثار مسلم الصدور او شناخته شده است و مختارنامه از آن جمله است. با این که عطار شاعر و عارفی بزرگ و صاحب سبک بود اما آن چه در اشعار و آثار منثور دیده می‌شود اقتفا از سبک پیشینیان است. به همین ترتیب، در رباعیات مختارنامه نیز بهره‌گیری...

متن کامل

رباعی روایی در مختارنامه عطار نیشابوری

بیشترین حجم روایت‌های عرفانی در ادبیات فارسی به مثنوی اختصاص دارد که سبب شده از توانش قالب‌های روایی دیگر و تمایل عرفا به قصه‌گویی در آن قالب‌ها غفلت شود. همین امر نشانۀ ضرورت پژوهش‌های جدید است که توانش قالب‌های دیگر شعری و ویژگی‌های هریک از این قالب‌ها را بررسی کند. یکی از کارکردهای مهم قصه‌گویی نزد صوفیه، بیان تجربه‌های روحی در قالب روایتی کوتاه است. عرفای قصه‌گو برای انتقال تجارب شهودی خود ...

متن کامل

روان شناسی مثبت در الهی نامه ی عطار نیشابوری

الهی نامه ی عطار نیشابوری، سرشار از آموزه های اخلاقی، عرفانی و دینی است که عطار در آن با بیان حکایت ها، داستان ها و تمثیل های گوناگون به طور مستقیم و غیرمستقیم به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته است. امروزه در نظریاتی که از سوی صاحب نظران روان شناسی مطرح می شود، می توان نکات دقیقی را دریافت که بسیاری از آنها را در سخن بزرگان ادب و فرهنگ این سرزمین نیز می توان ملاحظه نمود. روان شناسی مثب...

متن کامل

روان شناسی مثبت در الهی نامه ی عطار نیشابوری

الهی نامه ی عطار نیشابوری، سرشار از آموزه های اخلاقی، عرفانی و دینی است که عطار در آن با بیان حکایت ها، داستان ها و تمثیل های گوناگون به طور مستقیم و غیرمستقیم به مسائل تربیتی و اخلاقی عنایتی ویژه داشته است. امروزه در نظریاتی که از سوی صاحب نظران روان شناسی مطرح می شود، می توان نکات دقیقی را دریافت که بسیاری از آنها را در سخن بزرگان ادب و فرهنگ این سرزمین نیز می توان ملاحظه نمود. روان شناسی مثب...

متن کامل

تحلیل و بررسی نقد اجتماعی در مصیبت نامه ی عطار بر مبنای روش شناسی اسکینر

یکی از درخشان­ترین وجوه عرفان اسلامی– ایرانی، همزیستی و همدردی با توده­ی مردم است. عارفان برجسته­ی ایران زمین، سعادت خود را در گرو سلامت ابنای بشر می­دانسته­، آمال و آرزوهای خود را برای نیل به آرمان شهر مورد نظرشان در قالب نقدهای مستقیم و غیر مستقیم بیان می­کرده­اند. یکی از این عرفای بزرگ، عطار نیشابوری است که در نقد سیاسی و اجتماعی، چهره­ای ممتاز دارد. مثنوی­های او پر از نقدهای تمثیلی تند و بی...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
شعر پژوهی

جلد ۸، شماره ۲، صفحات ۱۵۱-۱۷۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023